|
Scena Polska.UK
to obecnie jedyny na Wyspach Brytyjskich zespół zawodowych artystów prezentujących regularnie przedstawienia na wysokim, profesjonalnym poziomie. Przenoszone na scenę najpiękniejsze dzieła polskiej dramaturgii i poezji interpretowane są z perspektywy emigranta. Spektakle, z rozbudowaną oprawą muzyczną i scenograficzną odznaczają się unikatowym stylem i magią teatralną, są entuzjastycznie przyjmowane przez publiczność i wysoko oceniane przez prasę. Jednak początki tego teatru były skromne, kameralne, a repertuar wyłącznie poetycki.
W roku 2004, wobec ogromnego napływu Polaków do Wielkiej Brytanii, Helena Kaut-Howson, aktorka i reżyser, która oprócz długoletniej kariery i wielu sukcesów w teatrach brytyjskich udzielała się również w teatrze emigracyjnym, zwróciła się do zarządu Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie (POSK) z inicjatywą założenia Sceny Poetyckiej, której misją byłoby podtrzymywanie tożsamości narodowej Polaków na obczyźnie oraz ułatwienie porozumienia między pokoleniami emigrantów. POSK, posiadający jedyny na emigracji, odpowiednio wyposażony teatr z obszerną sceną i widownią na 350 miejsc, udzielił siedziby zespołowi, którego trzon stanowili aktorzy Teatru Nowego, prowadzonego w Londynie w latach 1983-199 przez Urszulę Święcicką. Byli wśród nich absolwenci krakowskiej PWST: Wojtek Piekarski, Konrad Łatacha, Dorota Zięciowska (obecnie występująca gościnnie, dojeżdżająca z Polski), jak również Joanna Kańska, Janusz Guttner, Renata Chmielewska, Teresa Greliak, Zofia Walkiewicz. Opiekę artystyczną nad zespołem objęła Helena Kaut-Howson, opiekę muzyczną Maria Drue, legendarna pianistka emigracyjna, w przeszłości współpracująca z Marianem Hemarem, Feliksem Konarskim (Ref-Renem) oraz przedwojennymi gwiazdami estrady, m. in. Władą Majewską, Zofią Terne, Renatą Bogdańską, czyli Ireną Anders. Kierownikiem zespołu został Wojtek Piekarski, a sprawami finansowo-administracyjnymi zajęła się Magda Włodarczyk, aktorka i piosenkarka, która w Londynie zdobyła inne kwalifikacje zawodowe i otworzyła firmę księgową. Do zespołu dołączali aktorzy przybywający z kraju, m. in. Damian Dudkiewicz, Paweł Zdun, Jarek Ciepichał, Marlena Psiuk, Katarzyna Paradecka, Anna Rusiecka, w ostatnich latach zespół powiększył się o Łukasza Zapłotnego, Beatę Majkę oraz Klaudię i Jarka Zawadko. Po wycofaniu się z aktywnego życia artystycznego Marii Drue rolę kierownika muzycznego przejął pianista, kompozytor i aranżer Daniel Łuszczki.
W początkowej fazie działalności Sceny Poetyckiej przedstawienia odbywały się w kameralnej przestrzeni Jazz Cafe w POSK-u. Przy minimalnej oprawie scenicznej aktorzy z tekstem w ręku (co oszczędzało czas i koszt przygotowania produkcji) wydobywali nastrój, znaczenia i piękno języka poezji. Zaprezentowano wachlarz poezji znanej i lubianej – od Kochanowskiego do Miłosza, była też poezja miłosna i frywolna oraz poezja odzwierciedlająca bagaż doświadczeń dwóch pokoleń emigracyjnych: uchodźstwa wojennego i emigracji czasów PRL-u. Po pewnym czasie głód sceny, ambicje artystów i bardzo pozytywne reakcje publiczności doprowadziły do decyzji wzbogacenia środków artystycznego wyrazu, czyli włączania akcji scenicznej, muzyki, choreografii i scenografii. Znakiem rozpoznawczym zespołu stał się oryginalny scenariusz łączący elementy kabaretu, piosenki aktorskiej i poezji w konwencji teatru rapsodycznego. Struktura dramatyczna wyłaniająca się z wierszy budowała napięcie, sceny łączyły się w sekwencje, aktorzy wchodzili i wychodzili z kreowanych postaci, co budowało dramatyzm sceniczny. Każdemu spektaklowi towarzyszyła specyficzna atmosfera wydobyta słowem, dźwiękiem i światłem.
Pierwszy program w tej wzbogaconej formie zatytułowany Cygańska miłość, poświęcony życiu i twórczości Jerzego Ficowskiego, zawierający także przekłady z języka żydowskiego i romskiego, cieszył się dużym powodzeniem. Spektakle poetycko-muzyczne odtwarzały osobowość i losy poetów, przywoływały ich twórczość i obrazy z życia. Helena Kaut-Howson w swoich autorskich scenariuszach wykorzystywała utwory poetyckie, listy, pamiętniki, filmy i zdjęcia. Zachęcała też członków zespołu do tworzenia własnych programów. Coraz większą rolę zaczęła odgrywać poezja śpiewana, przyciągająca młodszą publiczność. W programie pt. Agnieszka, aktorka Zofia Walkiewicz oprócz piosenek Agnieszki Osieckiej sięgnęła do jej korespondencji z przyjaciółmi w Londynie. W późniejszej, rozbudowanej wersja tego spektaklu zatytułowanej A wariatka jeszcze tańczy! pokazano, już na dużej scenie POSK-u, znacznie bardziej pogłębiony obraz osobowości artystki, w oparciu również o jej utwory prozatorskie. Spektakl cieszył się ogromnym powodzeniem, więc po kilku latach wrócono do tematu po raz trzeci, tworząc jeden z największych hitów Sceny Poetyckiej, pełnospektaklowy dramat muzyczny pt. Chociaż raz warto umrzeć z miłości, wzbogacony nie tylko o nowe postaci, ale też o nowe wątki.
W repertuarze Sceny były spektakle poetycko-muzyczne poświęcone twórczości Juliana Tuwima, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Stanisława Balińskiego, Edwarda Stachury, Władysława Broniewskiego, Jonasza Kofty, Wisławy Szymborskiej skonstruowane wokół postaci obecnych w twórczości lub w życiu, a poezja była dialogiem i językiem scenicznym. W programach poświęconych sylwetkom artystów, poetów, ludzi wybitnych i ciekawych akcję sceniczną łączono z filmem dokumentalnym lub materiałem archiwalnym. W programie poświęconym Toli Korian przywołano osobowość́ i losy wybitnej polskiej artystki emigracyjnej, która interpretowała pieśni i piosenki w szesnastu językach. W wielopoziomowej akcji użyto filmu dokumentalnego o Toli, a wspomnienia aktorów łączyły się z ich reinterpretacją repertuaru artystki. Podobnie skonstruowano spektakl poświęcony twórczości Zbigniewa Herberta oparty na poezji pisanej poza krajem oraz listach do przyjaciół na emigracji wykorzystując fragmenty filmu o jego wizycie we Lwowie. Kulminacją tego rodzaju przedstawień był ubiegłoroczny spektakl multimedialny pt. Źródło, przygotowany z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.
Największym powodzeniem cieszyły się programy o charakterze muzycznych kabaretów poetyckich, a wśród nich między innymi spektakl poświęcony losom i twórczości Marii Drue, oparty na jej autobiograficznych, dowcipnych i wzruszających wspomnieniach (Swoją drogą. Caldra House, Londyn, 1995) oraz kompozycjach i aranżacjach muzycznych. Program ten, zatytułowany Dobry wieczór Marysiu (luty 2009), był uznany wówczas za ewenement i cieszył się wielką popularnością. Trzy lata później powtórzono go w nieco zmienionej formie i zatytułowano Fortepian Marysi.
Podobny sukces odniósł kameralny program oparty na twórczości Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego pt. Gąska na zakąskę, który – na życzenie publiczności – poszerzono i wystawiono na dużej scenie teatru POSK-u pt. Gęś nadziewana. Po latach powrócono do tematu i wystawiono nową wersję – Gęś z Przystawkami, w formie „kabaretu niesfornych staruszków”, żonglując nastrojami, liryką i satyrą Gałczyńskiego i dopisanymi kwestiami dialogowymi, z odniesieniami do współczesności.
Scenę Poetycką zaczęło otaczać rosnące grono sympatyków i wolontariuszy, którzy w ramach Klubu Przyjaciół Sceny wspomagali zespół moralnie i finansowo. Przewodziła im Regina Wasiak-Taylor, przez wiele lat entuzjastyczny adwokat Sceny, obecnie prezes Związku Pisarzy Polskich na Obczyźnie.
Oprócz spektakli poetycko-muzycznych i kabaretowych w 2014 roku zainaugurowano w Jazz Cafe, cykl Teatr przy stoliku, w ramach którego prezentowano publiczności współczesne polskie dramaty. Nowa, młoda publiczność szukała sposobów ułatwiających proces odnalezienia się w nowym kraju osiedlenia, wyrażała potrzebę dialogu z bagażem rodzimej kultury i zrozumienia tego, co nas określa, ale też podlega dynamice zmian i tworzy nową, indywidualną jakość dla emigrantów.
Adaptacje sztuk współczesnych: Między nami dobrze jest Doroty Masłowskiej, Krew Julii Holewińskiej i Trash story Magdy Fertacz wywoływały po spektaklach dyskusje, które potwierdzały potrzebę teatru interaktywnego, odpowiadającego na potrzeby widza w konkretnej sytuacji, na emigracji. Bezpośredni i bliski kontakt z publicznością był inspiracją dla aktorów, którzy nie tylko tworzyli scenariusze, ale podejmowali wyzwania reżyserskie pod bacznym okiem Heleny Kaut-Howson. Wojciech Piekarski, aktor o romantycznym temperamencie scenicznym, podjął ryzykowne wyzwanie adaptacji na emigracyjną scenę Pana Tadeusza, mając do dyspozycji tylko sześciu aktorów. Posługując się podręcznymi rekwizytami markującymi jedynie miejsce akcji aktorzy wchodzili w różne wcielenia postaci, jakby przeskakując z kamienia na kamień wydobywali utajone znaczenia, przybliżali nie tylko piękno mickiewiczowskiego słowa, ale przede wszystkim odkrywali jego ponadczasowość. Konsekwencja myśli, ruchu scenicznego, warsztat aktorski, muzyka i gra światłem i sprawiły, że był to wyjątkowy i jednocześnie przełomowy spektakl.
Scena Poetycka, coraz bardziej stawała się teatrem, wychodziła poza ramy sceny poetyckiej. Można było zauważyć, że sceniczny temperament i znakomity warsztat rozpychają aktorów. (-). Scena Poetycka zmieniała się w teatr organicznie, spektakl po spektaklu. Sami widzowie mogli tę ewolucję obserwować, kiedy wypowiadane słowa układały się w przemyślany scenariusz i wraz z ruchem nabierały dramatycznego napięcia, zaczęły się pojawiać elementy scenografii, codzienne ubrania nabierały charakteru kostiumów, kiedy ich prywatność łamały dodatkowe elementy, dobrane z sentymentem lub poczuciem humoru – pisała Teresa Bazarnik w „Nowym Czasie”.
W 2015 roku Scenę Poetycką przemianowano na Scenę Polską.UK. Pierwszy spektakl pod tym szyldem udowodnił, jak bardzo zespół na nową nazwę zasługiwał. Zemsta Sceny Polskiej.UK traktowała komedię Fredry jako mistrzowską satyrę z ukłonem zarówno do przeszłości jak i do teraźniejszości. Była to znakomita zabawa, kolorowy korowód wyrazistych charakterów, świetnie zagranych przez buchający energią i humorem zespół, wszystko w profesjonalnej oprawie scenograficznej. Publiczność reagowała entuzjastycznie i dopominała się powtórzenia przedstawień, które grano przez trzy lata, także w ośrodkach polskich poza Londynem.
Grupa aktorów Sceny Polskiej przygotowała również przedstawienie dla dzieci zatytułowane Wróbelek Elemelek, w którego ramy wplotła najpiękniejszą polską poezję dziecięcą – od Konopnickiej po Brzechwę, i z którym odwiedza z dużym powodzeniem wiele polskich szkół sobotnich.
W piętnastym roku swego istnienia Scena Polska.UK oferuje publiczności na Wyspach Brytyjskich zarówno recital poetycko-muzyczny oparty na twórczości Kazimierza Wierzyńskiego pt. Wejdź w mój sen, jak i Tango Sławomira Mrożka, dramat, który zdumiewa swą aktualnością.
Prasa i inne media polonijne podkreślają zasługi Sceny Polskiej.UK w umacnianiu tożsamości narodowej i tworzeniu pomostów między pokoleniami, wskazując na profesjonalizm, umiejętność trafiania do widzów w różnym wieku, różnych profesji i zainteresowań. Pasja, talent, praca i poświęcenie aktorów dla sztuki słowa, teatru i kultury polskiej za granicą zostały uznane nie tylko przez publiczność i media, ale również wyróżnione przez Prezydenta RP poprzez wręczenie Flagi Polskiej w roku setnej rocznicy odzyskania przez nasz kraj niepodległości.
PRZEDSTAWIENIA SCENY POETYCKIEJ
1. CO SERCU MIŁE — Program inauguracyjny łączący ulubione utwory poetyckie od Kochanowskiego po Miłosza. 10 listopada 2004 w Sali Malinowej w POSKu.
2. POEZJA NASZYCH CZASÓW — Program prezentujący wewnętrzny bagaż emigracji wojennej i uchodźców z PRL-u. 12 lutego 2005 w Sali Malinowej w POSKu.
3. PO BALU — Program karnawałowy obejmujący najpiękniejsze przykłady poezji miłosnej. 12 stycznia 2006 w Sali Malinowej w POSKu
4. WIECZÓR POEZJI FRYWOLNEJ — Program rozrywkowy oparty na tradycyjnej poezji rubasznej i rybałtowskiej oraz na współczesnych satyrach i fraszkach. 10 czerwca 2006 w Sali Malinowej w POSKu.
5. CYGAŃSKA MIŁOŚĆ — Pogram poświęcony życiu i twórczości Jerzego Ficowskiego w pierwszą rocznicę jego śmierci. 14 września 2006 w Jazz Cafe w POSKu.
6. KWIATY POLSKIE — Program poetycko -muzyczny oparty na tekstach Juliana Tuwima. Styczeń 2007 w Jazz Cafe w POSKu.
7. AGNIESZKA — Portret Agnieszki Osieckiej ukazujący jej życie, twórczość oraz indywidualność. 12 maja 2007 w Jazz Cafe w POSKu.
8. NASZA TOLA — Program odtwarzający osobowość i losy artystki emigracyjnej, Toli Korian z wykorzystaniem filmu Mieczysławy Wazacz. 20 września 2007 w Jazz Cafe w POSKu.
9. WALENTYNKI — Program poetycko muzyczny demonstrujący stadia i rodzaje miłości. 8, 10 lutego 2008 w Jazz Cafe w POSKu.
10. JESZCZE RAZ O MIŁOŚCI — Program o miłości poszerzony o tłumaczenia światowej poezji miłosnej (od Wergiliusza po Elliotta). Luty 2009 w Jazz Cafe w POSKu.
11. FRESK Z HERBERTEM — Program poświęcony twórczości Zbigniewa Herberta poprzedzony fragmentami filmu o jego wizycie we Lwowie. 13, 14 września 2008 w Jazz Cafe w POSKu.
12. POD MLECZNĄ DROGĄ — Program oparty na poemacie scenicznym Dylana Thomasa, w tłumaczeniu i adaptacji Tymona Terleckiego. 31 maja 2009 w Jazz Cafe w POSKu.
13. WRÓĆ, BO CZEREŚNIE — Program oparty na oryginalnej lwowskiej poezji Andrzeja Bartyńskiego. 18 października 2009 w Jazz Cafe w POSKu.
14. DOBRY WIECZÓR, MARYSIU — Spektakl poświęcony losom i twórczości Marii Drue, oparty na jej tekstach autobiograficznych i aranżacjach i kompozycjach muzycznych. 27, 28 lutego 2009 w Jazz Cafe w POSKu.
15. SPOTKANIE Z CHOPINEM — Program oparty na korespondencji Chopina i poezji o tematyce chopinowskiej. 4, 6 czerwca 2010 w Jazz Cafe w POSKu.
16. HISTORIA GRZESZNEJ MIŁOŚCI — Program oparty na cyklu ballad Opatowa Anna Jana Roztworowskiego. 26 września 2010 w Jazz Cafe w POSKu.
17. PIEŚŃ Z POŻOGI — Spektakl poetycko-muzyczny oparty na twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. 21, 23 stycznia 2011 w Jazz Cafe w POSKu.
18. KRYSTYNA SKARBEK. KWIAT WOJNY —Program poetycki na temat życia i osobowości bohaterki wywiadu brytyjskiego, Krystyny Skarbek-Granville. 20 lutego 2011 w Jazz Cafe w POSKu.
19. GĄSKA NA ZAKĄSKĘ — Kameralny kabaret poetycko-muzyczny oparty na twórczości Konstantego Gałczyńskiego. 10, 12 czerwca 2011 w Jazz Cafe w POSKu.
20. GĘŚ NADZIEWANA — Poszerzony programm poezji i miniatur dramatycznych K. I. Gałczyńskiego 9 września 2011 w teatrze w POSKu.
21. ZAPATRZENI W NIEZNANE — Program poetycko-muzyczny oparty na twórczości Stanisława Balińskiego. 6 listopada 2011 w Jazz Cafe w POSKu.
22. WESOŁY ZWIERZYNIEC — Spektakl dla dzieci oparty na poezji A. Fredry, J.Tuwima i J.Brzechwy. 5 lutego 2012 w Jazz Cafe w POSKu.
23. CUDNE MANOWCE — Spektakl poetycko-muzyczny oparty na poezji, piosenkach i prozie Edwarda Stachury. 23, 25 marca 2012 w Jazz Cafe w POSKu.
24. NIEZWYKŁE KOBIETY — Filmy Mieczysławy Wazacz poświęcone Krystynie Skarbek i Danucie Urbanowicz. 26, 27 maja 2012 w Jazz Cafe w POSKu.
25. FORTEPIAN MARYSI -– Nowa wersja spektaklu opartego na twórczości Marii Drue. 1 lipca 2012 w Jazz Cafe w POSKu.
26. POLISH SPECIALITIES, CZYLI PERŁY PRL-u I NIE TYLKO — Kabaret oparty na poezji, satyrze i piosenkach Jacka Kaczmarskiego, Jaremiego Przybory, Agnieszki Osieckiej, Sławomira Mrożka, Wojciecha Młynarskiego i Stanisława Barańczaka. 7 lipca 2012 w Jazz Cafe w POSKu. Program powtarzany na życzenie publiczności.
27. A WARIATKA JESZCZE TAŃCZY — Program poetycko- muzyczny oparty na twórczości Agnieszki Osieckiej. 23, 25 listopada 2012 w Jazz Cafe w POSKu. Program powtarzany na życzenie publiczności.
28. JEST GDZIEŚ ŻYCIE PIĘKNIEJSZE OD WIERSZY — Program poetycki opary na twórczości Władysława Broniewskiego. 3, 5 maja 2013 w Jazz Cafe w POSKu
29. EPITAFIUM DLA FRAJERA — Program poetycko-muzyczny oparty na twórczości Jonasza Kofty. 5, 7 lipca 2013 w Jazz Cafe w POSKu. Program powtarzany na życzenie publiczności 22 września 2013 r.
30. MIĘDZY NAMI DOBRZE JEST — 23 lutego 2014 r. Adaptacja sztuki Doroty Masłowskiej w koprodukcji z grupą PAiL. Spektakl połączony z dyskusją z publicznością, inaugurujący cykl spektakli Teatr przy stoliku.
31. PAN TADEUSZ REMIX 2014 — Sceniczna wersja dzieła Adama Mickiewicza. 2, 4 maja 2014 w teatrze w POSKu. Spektakl powtarzany kilkakrotnie w latach 2015, 2016 i 2017. Grany także gościnnie w Birmingham w Millenium House.
32. DZIÓB W DZIÓB — Kolejny spektakl z cyklu Teatr przy stoliku. Sztuka Maliny Prześlugi przygotowana w koprodukcji z grupą PAiL. 23, 25 maja 2014 w Jazz Cafe w POSKu.
33. TE NASZE PIĘKNE LATA... — Program jubileuszowy podsumowujący dziesięcioletnią działalność Sceny Poetyckiej. 25, 26 października 2014 w teatrze w POSKu.
34. KRZYWICKA/ KREW - Spektakl z cyklu Teatr przy stoliku . Sztuka Julii Holewińskiej. 13,15 marca 2015 w Jazz Cafe w POSKu.
35. SZYMBORSKA- STO POCIECH – Program poetycko –muzyczny poświęcony twórczości Wisławy Szymborskiej. 5,7 czerwca 2015 w Jazz Cafe w POSKu
36. EPITAFIUM DLA FRAJERA - Nowa wersja sceniczna kabaretu opartego na twórczości Jonasza Kofty. 10, 11 października 2015 w Jazz Cafe w POSKu.
37. TRASH STORY- Spektakl z cyklu Teatr przy stoliku. Sztuka Magdy Fertacz. 20 marca 2016 w Jazz Cafe w POSKu.
38. ZEMSTA - Komedia A. Fredry. 15, 16, 22 i 23 październik 2016 Teatr POSKu. Przedstawienie powtarzane wielokrotnie. Grane także gościnnie w Peterborough, Birmingham i Southampton.
39. GĘŚ Z PRZYSTAWKAMI – kabaret oparty na tekstach K. I. Gałczyńskiego. Maj 2017. Teatr w POSKu.
40. WRÓBELEK ELEMELEK I PRZYJACIELE – spektakl dla dzieci. Premiera 4 czerwiec 2017.
Przedstawienie powtarzane i wielokrotnie grane w polskich szkołach sobotnich w UK do roku 2019.
41. CHOCIAŻ RAZ WARTO UMRZEĆ Z MIŁOŚCI - spektakl muzyczny o miłości z piosenkami Agnieszki Osieckiej. 10, 11 luty 2018. Teatr w POSKu.
42. ŹRÓDŁO – multimedialny spektakl poetycko-muzyczny poświęcony roli Uchodźctwa polskiego w walce o niepodległość 13, 14 październik 2018. Teatr w POSKu
43. WEJDŹ W MÓJ SEN – recital poetycko-muzyczny oparty na twórczości Kazimierza Wierzyńskiego. 30 czerwiec 2019. Teatr w POSKu.
44. TANGO. Sławomir Mrożek – 12 maj, 12 i 13 październik 2019. Teatr w POSKu.
|
